„Nie ma ludzi zdrowych, są tylko nieprzebadani”

W piwnicy klasztornej OO. Kapucynów w Lubartowie zorganizowano seminarium „Serce Biegacza”. Spotkanie  (12 września) poprowadził lekarz maratończyk – Bartosz Puchalski. Wygłosił ponad godzinny wykład o bieganiu. Przede wszystkim o tym, jak ważne jest przebadanie serca przed rozpoczęciem przygody z bieganiem. Ponieważ – jak stwierdził – nie ma ludzi zdrowych, są tylko nieprzebadani. Spotkanie skierowane było do osób biegających, którzy chcą mieć większą świadomość o reakcjach organizmu na wysiłek.

Brak ruchu przyczynia się do 2 mln zgonów na świecie, a przyczyną są przede wszystkim: choroby wieńcowe, miażdżyca tętnic, rak sutka, cukrzyca oraz zespół metaboliczny – połączenie tych wszystkich chorób. Niepokojące dane są takie, że w Polsce, podobnie jak w Portugalii – jest największy odsetek osób nie pojmujących żadnej aktywności fizycznej. Jak temu zapobiec? Po prostu należy zacząć biegać, ale z głową.

Dystans od 0 do 20 km
Bieganie to sport o charakterze aerobowym poprawiającym naszą wydolność fizyczną i  kondycję. Pod wpływem biegania zwiększa się o 20 % obojętność wyrzutowa serca, czyli ilość  krwi jaką wyrzuca serce podczas jednego cyklu pracy. Natomiast  pojemność minutowa zwiększa się 4-6 krotnie. U osób często biegających następuje szybki spadek tętna po zakończeniu biegania. Prozdrowotne aspekty biegania to: redukcja cukrzycy, mniejsze ryzyko zawału serca, udaru mózgu. Biegający są odporniejsi i zdrowsi. Bieganie zmniejsza ryzyko depresji, zapobiega chorobom nowotworowym, powoduje wzrost gęstości kości, zapobiega osteoporozie. U osób biegających następuje progresja miażdżycy. Bieganie jest tanim lekiem na zwalczanie nadciśnienia tętniczego. Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące prewencji chorób układu sercowo naczyniowego zalecają 2,5-5 godzin tygodniowo umiarkowanego wysiłku fizycznego oraz 1- 2,5 godzin wysiłku intensywnego. Przykładowe umiarkowane aktywności aerobowe to: praca w ogrodzie przez 30 – 45 minut; chód 3 km przez 30 min; jazda rowerem 8 km w 30 min; szybki taniec towarzyski 30 min; aerobik wolny przez 30 min; pływanie przez 20 min; wioślarstwo przez 20 min. Intensywne  wysiłki aerobowe: bieg 2,5- 3 km przez 15 min; chodzenie po schodach przez 15 min; odgarnianie śniegu szuflą przez 15 min. Wydatek energetyczny do 1000 kcal tygodniowo zmniejsza śmiertelność o 30 %

Sport w wydaniu ekstremalnym od 21 do 221 km
Półmaratony, maratony, ultramaratony – tu następuje ryzyko zaburzeń rytmu serca: migotanie przedsionków, częstoskurcze przedsionków, częstoskurcze komorowe, nadkomorowe; wzrost naprężenia ścian przedsionka, niekorzystna przebudowa, włóknienie wsierdzia, tworzenie ognisk arytmiogennych. Jednak zaprzestanie treningów po 3 miesiącach powoduje zanik arytmii. Na próbie 16 tysięcy badaczy u około 2,2 % stwierdzono dodatkowe pobudzenia komorowe w spoczynkowym zapisie EKG oraz epizody nieutrwalonych częstoskurczów komorowych. Podczas ekstremalnych biegów możliwy jest – Nagły zgon sercowy.

Z danych z maratonów np. Tel Awiwie wynika, że między marcem 2007,  a listopadem 2013 na 137 tys biegaczy poważne zaburzenie medyczne stwierdzono u 23 osób ( z czego 2 zgony to  udar cieplny – 1 osoba zawał serca 1 osoba zaburzenia rytmu serca), reszta przypadków to udar cieplny. Pierwszy zgon: 42 – letni mężczyzna po przekroczeniu mety półmaratonu  miał temperaturę ciała 41 stopni. Drugi zgon: 29 letni mężczyzna na 18 km  zmarł w wyniku zatrzymanie krążenia, pomiar temperatury 41 stopni. U biegaczy udar cieplny jest najczęstszą przyczyną zgonu, a także najczęstszą przyczyną zasłabnięć.

Śmiertelność wśród biegaczy
Ryzyko zgonu z przyczyn sercowo naczyniowych w czasie uprawiania sportu w charakterze aerobowym  1,2 na 100.000.

Zapobieganie polega na: wykluczeniu obecności strukturalnej choroby serca, czyli niedomykalności zastawek, a także wykluczeniu innych chorób układu sercowo – naczyniowego; odpowiednim nawodnieniu; uzupełnianiu elektrolitów (objawy to skurcze ). Należy dobrać odpowiedni rodzaj zawodów pod względem intensywności, czasu trwania. Dobrać właściwy rozsądny trening aerobowych  przygotowujący organizm do wzmożonego wysiłku fizycznego. Większość biegaczy biega żeby schudnąć. Jadnak zalecane jest  najpierw schudnąć, by choćby oszczędzić nasze stawy.

Składowe treningu:
– rozciąganie
– rozgrzewka
– trening właściwy
– po treningu ważne by serce  uspokoić: marsz
– rozciąganie
–  trening interwałowy: jest kluczem do sukcesu
– bieganie po schodach (podobne jak interwałowego)

Przygotowanie do maratonu
Trzeba pamiętać, że maraton zaczyna się po 30 km. Kluczem do sukcesu są długie wybiegania do 35 km. Najlepiej w szybkim tempie. Do maratonu przygotowujemy się minimum 6 miesięcy. Tygodniowy dystans to od 60 – 100 km  Tydzień przed maratonem minimalizujemy trening. Najważniejsza jest dieta. Ważne jest, by przy starcie nie ulec psychologii tłumu i biec swoim tempem. Nie dać sforsować na początku nieodpowiednim tempem. Osoby biegające żyją średnio 6,2 lata dłużej niż nie biegające.
PeO