Pamięć o 22 legionistach
LIST DO REDAKCJI
„Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości” – Józef Piłsudski.
Od bitwy 1-Brygady i 4-go Pułku Piechoty Legionowej z Moskalami w sierpniu 1915 r. pod Ożarowem, Samoklęskami i Kamionką, minęło 98 lat. W bitwie tej, życie za wizję przyszłej Polski oddało 22 legionistów. Spoczęli we wspólnym tymczasowym grobie w Kozłowce na rozdrożu, gdzie przeleżeli 20 lat. W 1935 r. szczątki ich pochowano z honorami na cmentarzu w Lubartowie. Na miejscu pochówku, lub obok niego, wystawiono pomnik, którego inskrypcja brzmi: „Legionistom poległym na terenie powiatu lubartowskiego w 1915 r.” Ponieważ na terenie powiatu w 1915 r. była tylko jedna bitwa Pierwszej Brygady, przeto o niej i 22 poległych dyskretnie zapomniano. W 1990 r. 11 listopada w rocznicę odzyskania niepodległości pomnik przyozdobiono dwiema granitowymi tablicami z siedmioma nazwiskami legionistów, którzy zmarli w domach rodzinnych. O 22 poległych w sierpniu 1915 r. ponownie zapomniano. Należy dodać, że tablice te zmieniły inskrypcję pomnika. Każdy zdrowo myślący postawi sobie pytanie, dlaczego uhonorowano tylko siedmiu oraz czym oni się tak bardzo wyróżnili, że pominięto tych, którzy zginęli na polu chwały? O tym zapomnianym problemie informuję od kilku lat lubartowskie władze kościelne, powiatowe, miejskie oraz Lubartowskie Towarzystwo Regionalne, ale pamięć o 22 poległych nie uległa zmianie. Przekonany jestem, że gwoli szacunku dla naszej regionalnej przeszłości na cokole pomnika winno być zamieszczone zbliżone do proponowanej treści epitafium: „Tu spoczywają prochy 22 żołnierzy legionowych, którzy w bitwie pod Ożarowem, Samoklęskami i Kamionką, w sierpniu 1915 r. oddali życie za wizję przyszłej Polski”. W ślad za władzami Lubartowa winna pójść Gmina Kamionka i rozpatrzeć zamieszczenie tablicy o podobnej treści na budynku Wiejskiego Domu Kultury i Sportu. Realizując pamięć o wspomnianej bitwie Anno 1915, możemy zyskać „prawo do przyszłości”.
Janusz Cyfrowicz, Opiekun miejsc pamięci narodowej Nr. leg. 7491/ 2004, Kamionka 25.09.2013