Szlakiem bohaterów „Kamieni na szaniec”
W listopadzie uczniowie kl. IIa, IIIa i IIId Gimnazjum nr 2 im. H. Sienkiewicza w Lubartowie wraz z nauczycielami: Grażyną Antoniuk i Barbarą Kukier uczestniczyli w wycieczce do Warszawy. W programie wyjazdu było zwiedzanie miejsc Warszawy szlakiem Szarych Szeregów, bohaterów lektury „Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego, niezwykłej książki, która jest dokumentem czasu wojny i ukształtowała jej obraz w świadomości już kilku pokoleń Polaków. Ukazała ona bohaterstwo autentycznych młodych ludzi, którzy wiedzieli, czym jest honor, wróg, wojna, niebezpieczeństwo, wreszcie męczeńska śmierć za ojczyznę.
Młodzież miała okazję zwiedzić, dawniej – przedwojenne gimnazjum, a obecnie – Gimnazjum i II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego, do którego, tuż przed wybuchem wojny, uczęszczali m.in. bohaterowie lektury: Rudy (Jan Bytnar), Alek (Aleksy Dawidowski), Zośka (Tadeusz Zawadzki) czy K.K. Baczyński – poeta. W Izbie Pamięci uczniowie z uwagą oglądali pamiątki, dokumenty, fotografie z gimnazjalnych lat bohaterów.
Następnie pod kierunkiem przewodnika swoje kroki młodzież skierowała na Aleję Szucha – do Mauzoleum Walki i Męczeństwa, gdzie torturowano i okrutnie męczono Polaków. W podłużnej, 17-metrowej, wąskiej przestrzeni poznawała i przeżywała to, co zdołano zachować i zapisać w historii tego miejsca i czasu. W głębokiej zadumie uczniowie obejrzeli prezentację multimedialną. Byli pod wrażeniem tego miejsca i jego nastroju: ściany i podłoga wyłożona blachą, głosy w ciszy, kapiące krople wody, reżyserowane światło, powiększone fotografie oprawców i ofiar… Taka droga wśród nieludzkiego okrucieństwa pozwalała na skupione poznawanie faktów i dokumentów historii, np. miejsca katowania Rudego.
Jadąc po Warszawie w kierunku Muzeum na Pawiaku, uczniowie zwrócili uwagę na Arsenał – znany z lektury, z akcji odbicia Rudego oraz na Pomnik Mikołaja Kopernika, z którego (w czasie okupacji) usunął niemiecką tablicę Alek – bohater lektury.
Kolejnym miejscem zwiedzania było Muzeum więzienia na Pawiaku. Tam m.in. wysłuchaliśmy fragmentów listów więźniów pisanych do swych rodzin.
Młodzież pełna zadumy przemierzała Aleję Zasłużonych na Powązkach. Przy grobach bohaterów lektury (Alka, Rudego, Zośki), autora książki – Aleksandra Kamińskiego oraz Powstańców zapłonęły znicze…
Ostatnim punktem programu wycieczki było Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie odbyła się lekcja muzealna poznania historii Powstania 1944r. Interaktywne muzeum wywarło na wszystkich ogromne wrażenie. Fragmenty filmów dokumentalnych ukazujące życie okupacyjne warszawiaków, odgłosy nalotów niemieckich, zdjęcia i pamiątki powstańców, broń, samolot Liberator B 24J, film „Miasto ruin” wykonany w technice 3D oraz przejście kanałami, w których ukrywali się powstańcy, to tylko fragmenty tej niezwykłej lekcji historii.
Ten wyjazd do Warszawy na pewno na długo pozostawi w uczniach niezapomniane wrażenia i przeżycia…
Grażyna Antoniuk
